Maria Zofia Hiszpańska-Neumann

Urodzona 28 października 1917 roku w Warszawie. Pod okupacją niemiecką rozpoczęła działalność w ruchu oporu i została członkiem Związku Walki Zbrojnej, kolportowała

nielegalną prasę. 19 czerwca 1941 roku została aresztowana przez Gestapo. W więzieniach w Radomiu i Pińczowie była brutalnie przesłuchiwana.

Została skazana na karę śmierci.

W kwietniu 1942 roku została przewieziona do niemieckiego obozu koncentracyjnego w Ravensbrück (nr obozowy 10219). W obozie była zaangażowana w tajne nauczanie, a także dokumentowała rzeczywistość obozową w rysunkach.

W 1943 roku została przeniesiona do podobozu w Neubrandenburgu, gdzie ciężko pracowała w fabryce zbrojeniowej. W kwietniu 1945 roku w czasie ewakuacji obozu wraz z innymi więźniarkami uciekła z transportu i po długiej wędrówce wróciła do Warszawy latem 1945 roku.

W Ravensbrück wykonała ok. 400 rysunków, te które przetrwały są dokumentacją życia codziennego w obozie. Była znanym artystą plastykiem, ilustratorką książek, autorką wielu dzieł sakralnych.

Zmarła nagle 12 stycznia 1980 roku.

„…Szaleńcze – ręce masz spętane, ręce twoje budują i żywią straszną, nienawistną śmierć – a ty u ramion już czujesz boleśnie wyrastające skrzydła, skrzydła na których w słońce ulecisz, którymi bić będziesz o gwiazdy…”

3 II 44 Neubrandenburg


„Obiad w fabryce” grafika wykonana w obozie 1945 r. M. Hiszpańska. Żródło: archiwum rodzinne Neumannów